نشست علمي "مخاطرات اخلاقي در بيوتكنولوژي" با حضور پرفسور «پيتر كامپيتس» به همت اداره همكاري هاي علمي و بين الملل پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي برگزار شد.
به گزارش اداره همكاري هاي علمي و بين الملل پژوهشگاه، رييس دپارتمان فلسفه دانشگاه وين با اشاره به اخلاق در روان‌شناسي باليني گفت: در اخلاقيات امروز اين سوال وجود دارد كه آيا مي‌توان پيوندي را از عضو ديگري به فرد ديگري پيوند داد، گفت: در سال 1986 كريشني برنات نخستين كسي بود كه در آفريقاي جنوبي، قلب فردي را به فرد ديگر پيوند زد و سبب تعجب همگان شد.
وي افزود: قلب از نظر مذهبي در اديان بزرگ از ارزش و احترام خاصي برخوردار است و برخي افراد مذهبي به قداست قلب معتقدند وپيوند قلب را عملي صحيح نمي‌دانند، در حالي كه پيوند قلب عملي عادي شده است و غير از آن نيز انواع مختلف پيوند اعضا انجام مي‌شود.
كامپيتس اظهار داشت: بسياري از محققان تحقيقات خود را در بيوتكنولوژي سالم مي دانند كه ضرري را متوجه انسان نمي‌كند. از اين رو مدعي هستند كه تحقيقات بيوتكنولوژيكي هيچ مسأله اخلاقي را به وجود نمي‌آورد.
وي خاطرنشان كرد: تا حدي مي‌توان ريسك‌هاي پزشكي را بررسي و ارزيابي و حتي در مهندس ژنتيك و ميكروبيولوژييكي مورد تحقيق قرارداد، از اين رو بايد بين تحقيقات بيوتكنولوژي و اخلاق پزشكي تفاوت گذاشت.
رييس سابق دانشكده فلسفه و علوم آموزش دانشگاه وين اظهار داشت: گااهي ما در اخلاقيات سكوتي را مشاهده مي‌كنيم كه براي آن جوابي پيدا نخواهد شد. ما در مسائل كاربردي مباحث را دنبال مي‌كنيم ولي در اخلاقيات چون جواب كافي نداريم سكوت را اختيار مي كنيم.
وي ادامه داد: ما نتوانسته ايم مسائل مربوط به محيط را حل و اخلاق كاربردي را در آن به كار ببريم، ما هنوز براي اخلاقيات فناوري، كامپيوتر و پيشرفت هاي تكنولوژي و بيوتكنولوژي جوابي به دست نياورده ايم.
وي با اشاره به اينكه اخلاق پزشكي جز مهم اخلاق كاربردي مي باشد، يادآورشد: خيلي از فلاسفه بر اين باورند كه اخلاق كابردي اصول خاص خود را داشته و به قواعد خاص خود عمل مي كند و در حال حاضر مي توانيم دو روند متفاوت را در اخلاق پزشكي تشخيص دهيم.
پروفسور پيتر كامپيتس ادامه داد: ديدگاه هاي متفاوتي در مورد اخلاق تحقيق، رشته بيوتكنولوژ و سلول هسته اي وجود دارد و سوالاتي مطرح است كه اين اخلاقيات چه حدودي را براي محققان تعيين مي كند.
وي خاطرنشان كرد: خيلي از محققان بر اين باورند كه عمل پيوند هاي بيوتكنولوژيك و تحقيقات مشابه ضرري نمي رساند و مشكلات اخلاقي را به وجود نمي آورد.
وي ادامه داد: اگر تفاوت هايي ميان تحقيقات بيوتكنولوژي و اخلاق پزشكي نگذاريم چالش هايي براي اخلاقيات ايجاد خواهد شد، بيوتكنولوژي هرچند در ابتداي كار است ولي آينده آن مهم خواهد بود.
پروفسور پيتر كامپيتس با اشاره به مساله لقاح مصنوعي گفت: امروز به خاطر پيشرفت هاي علمي مي توان بسياري از مسائل را پيشگويي كرده و حتي بيماري يا كمال جنين را تشخص دهيم.
وي اظهار داشت: اين مساله تصميم گيري باليني به تنهايي نيست بلكه نتيجه تحقيقات در ژنتيك و توانايي يك محقق در شناسايي امراض ژنتيك است.
پروفسور پيتر كامپيتس افزود: مهندسي ژنتيك مي تواند قبل از تولد نيز در مورد جنين تصميم گيري نمايدو مي توانند امراض را در جنين مشخص يا جنسيت آن را تغيير دهند و از نظر اخلاقيات چيزهايي كه براي ما روشن مي كند مسال را جنجال آور مي كند.
وي تصريح كرد: تكنولوژي امروز جنين را به صورت كالا به هر صورت كه بخواهد مي تواند آن را مديريت كند، يعني چشم و صورت و جنس آن را مي تواند تغيير دهد.
پروفسور پيتر كامپيتس افزود: در تكنولوژي شبيه سازي، برخي معتقدند كه مغز انسان را نيز مي‌تواند تغيير داد به عنوان يك نمونه يك دانشمند يا يك جنايتكار درست كرد، و قبل از اينكه جنين در رحم زن قرار گيرد مي توانند روي آن كار كنند.
وي ادامه داد: در مهندسي ژنتيك خيلي از چيزها را مي توانيم پيش بيني كنيم و حتي مادر را از فرزند آينده خود باخبر كنيم و از معضلات اين مساله(مهندسي ژنتيك) سقط جينن است.
پروفسور پيتر كامپيتس اظهار داشت: اخلاقيات وظيفه گرا مي گويد بچه معلول باشد يا سالم به دنيا بيايد، برخي ديگر مي گويند بايد فرد معلول را از بين ببريم در اينجا اخلاقيات سر دوراهه قرار مي گيرد و به همين دليل تصميم گيري آن نيز آسان نيست.
وي گفت: تحقيقات در مورد سلول هاي بينادين نيز از ديگر دستاوردهاي اين تكنولوژي است، IFD به چند جنين نياز دارد، چند جنين را در رحم مادر مي تواند جا دهد و كساني كه تحقيق مي كنند خواهان استفاده از اين روش براي سلول هاي هسته اي هستند و برخي نيز مي‌گويند اين كار برخلاف كرامت انساني است.
پروفسور پيتر كامپيتس اظهار داشت: ميكروبيولوژي پروسه ديگري است كه در اين زمينه مطرح است،.
وي ادامه داد: مسيحيان از نظر سياسي و مذهبي مي‌گويند زندگي از روز اول انعقاد نطفه، شروع مي شود و برخي ليبرال ها بر اين باورند كه بعد از 14 روز جنين شكل مي گيرد و زماني كه بچه در ديواره رحم مادر قرار گيرد زندگي او آغاز مي شود آمريكايي ها و انگليسي ها چنين باوري دارند.
وي گفت: آنها بر اين باورند كه 70 الي 80 درصد تخمك زنان در دوران قاعدگي بيرون ريخته مي شود، كساني كه مذهبي هستند اين كار را مشيت الهي مي دانند، اين سلول ها اجزاي بدن نوزاد را مي توانند به وجود آورند.
پروفسور پيتر كامپيتس اظهار داشت: سوال ديگر اين است كه تا چه حد مي توانيم شبيه سازي كنيم، دو نوع شبيه سازي داريم، در مورد توليد مثل و علاج يك مرض، در اتريش نوع اول (توليد و مثل) ممنوع است.
وي گفت: اولين شبه سازي كه صورت گرفته همان گوسفند بود، در ايران اين پروسه در حال رشد است و اين اخلاقي شمرده نمي شود، قانون نيز آن را تصويب نكرده است.
پروفسور پيتر كامپيتس تصريح كرد: در اتريش يك كميته ملي براي هدايت دولتمردان داريم كه در اين زمينه به آنها توصيه كند چگونه قانون تصويب كنندو آنها را با ارزش‌هاي اخلاقي تطبيق دهند.